Creëren van condities voor kansrijke samenwerking
Hoe kun je zien of een samenwerking constructief is en goed verloopt? Het is de kunst om aan alle condities voor samenwerking adequaat aandacht te besteden. Samenwerkingsprocessen zijn weerbarstig en de voorkeurstijlen van de samenwerkingspartner of de procesbegeleider spelen ook een rol. Als je een conditie onvoldoende aandacht geeft, brengt dat het risico van negatieve dynamiek met zich mee. Geef je een conditie de juiste aandacht, biedt het kans op positieve dynamiek in de samenwerking. Met het Common Eye-model laten we de kansen en risico’s per conditie zien.
Ook steeds meer veranderingsprocessen blijven niet beperkt tot één organisatie. Vraagstukken in het sociale domein, in de gezondheidszorg, in zakelijke en financiële dienstverlening, in logistieke ketens, in het ruimtelijke domein, op het terrein van justitie en veiligheid, betreffen vaak niet één organisatie. De verandering overschrijdt dan de grenzen van de organisatie. Ook binnen grote organisaties is de verandering steeds vaker afdeling- of divisie overschrijdend, en heeft de verandering meer de kenmerken van de ontwikkeling naar een organisatienetwerk (Kenis en Cambré, 2020).In deze publicatie gaan wij in op die inzichten op het gebied van grensoverschrijdend samenwerken. Juist in dat samenwerkingsdomein is er vaak sprake van wederzijdse afhankelijkheid en daarmee een hoge mate van complexiteit. In dergelijke contexten gaat het erom condities te creëren voor kansrijke samenwerking. Daarvoor doen wij handreikingen.
In de publicatie staan we eerst stil bij de essentiële kenmerken van samenwerkingsvraagstukken. Vervolgens gaan we in op de condities waaraan je kunt werken om een samenwerking kansrijker te maken. Daarna gaan we in op aandachtspunten bij een veranderingsproces waar grensoverschrijdende samenwerking aan de orde is. Waar moet je dan extra op letten. Door de condities voor kansrijke samenwerking en de daarbij gehanteerde taal met partners te delen, kan spraakverwarring rond samenwerkingsverbanden worden verkleind. Tot slot staan we stil bij de manier waarop het thema ‘samenwerken’ aandacht krijgt in de ontwikkeling van organisaties. Het wordt duidelijk dat goed kunnen samenwerken ook eisen stelt aan de organisaties die in samenwerkingsprocessen participeren. Zo zijn het hebben van een visie op samenwerken, een samenwerkingsstrategie, de aanwezigheid van samenwerkingsvaardige individuen, condities voor samenwerkingsgericht gedrag, etc. voorwaarden om extern en intern effectief samen te werken. Deze voorwaarden vinden momenteel als sleutelthema’s hun weg naar de bestuurlijke agenda.