De betekenis van meer samenwerken in netwerken voor raden van toezicht

Om de (regionale) toegang tot zorg en ondersteuning te waarborgen is domein overstijgend samenwerken een voorwaarde. Samenwerken in netwerken stelt iedere zorg- en welzijnsorganisatie voor nieuwe keuzes en dilemma’s. Niet alleen voor professionals en bestuurders, maar zeker ook voor toezichthouders. De huidige wijze van intern toezicht houden vraagt heroverweging, aanvulling en aanpassing. Dit vormt de basis voor de publicatie ‘De betekenis van meer samenwerken in netwerken voor raden van toezicht’, een samenwerking van Vilans, Levinas Instituut en Common Eye.

Het is niet toereikend om alleen vanuit het perspectief van de organisatie en haar belangen toezicht te houden. De Governance code zorg benadrukt steeds meer het maatschappelijk perspectief. Toezicht houden vanuit de maatschappelijke rol van de organisatie vraagt om een breder en ander perspectief en daarmee rolinvulling van de toezichthouder.

Vragen en dilemma’s

Door te werken in netwerken ontstaan in menig bestuurskamer vragen en dilemma’s over de rol van toezicht, zoals:

  • vanuit welke perspectief en waarop willen wij als RvT toezien?
  • hoe, wanneer en waarover neemt de bestuurder de RvT mee bij (nieuwe) samenwerkingen?
  • welke ruimte heeft de bestuurder nodig om samenwerkingen te realiseren én wat kan de RvT dan wel doen en wat juist niet?
  • wat geeft de RvT genoeg comfort om vertrouwen en ruimte te geven?
  • heeft de RvT ook een rol in de samenwerkingsverbanden en netwerken waar de organisatie actief in is? En zo ja, wat is dan die rol?
  • hoe voorkomen we een stapeling van toezicht en blijft het werkbaar?

Nieuw handelingsrepertoire

Deze aandacht voor netwerken bij het toezichthouden leidt tot een andere dynamiek tussen bestuurder en toezichthouder en vraagt een nieuw handelingsrepertoire. Wij zien een  zoektocht in de praktijk om al experimenterend tot een passende werkwijze en rolinvulling te komen. Vilans, Levinas Instituut en Common Eye zijn samen het initiatief ‘Een goed gesprek over toezicht op netwerken’ gestart. We zijn met 10 verschillende organisaties in gesprek gegaan. De hoofdvraag uit de sessie was: wat is de rol van de RvT bij samenwerkingsverbanden en hoe doen we dat goed?

De opbrengsten uit de sessies zijn gebundeld in de publicatie ‘De betekenis van meer samenwerken in netwerken voor raden van toezicht’. Het doel ervan is om toezichthouders en bestuurders te inspireren om zelf in beweging te komen en concrete handvatten te bieden.