Het boeiende van samenwerken is dat er geen baas is
Samenwerkingsadviseur Joost Smit (66) werkt sinds begin 2023 bij Common Eye. Daarvoor was hij jarenlang bestuurder en toezichthouder in de zorg. Best bijzonder dat hij twee jaar geleden nog een carrièreswitch maakte. Waar wordt Joost blij van, welke beperkingen ervaart hij in het vak en hoe was de stap van bestuurder naar adviseur? Lees het interview met onze enthousiaste collega.
Gezien zijn ruime ervaring in de zorg is het logisch dat Joost vooral werkt met opdrachtgevers in de zorg en het sociaal domein.
Joost is breed inzetbaar en dat vindt hij het leukst; van het meedenken over een samenwerkingsstructuur tot evaluatie van een samenwerking en van het begeleiden van diverse bijeenkomsten over samenwerken tot strategie. “Samenwerken is vaak taai en ingewikkeld en daardoor juist ook spannend.”
Waarom heb je gekozen voor het adviesvak?
“Dat is een combinatie van factoren. Ik kende het bureau al vanuit de opdrachtgeverskant en vond het professionele en leuke mensen die mij goed geholpen hebben. Ik was 64 en na jaren als bestuurder te hebben gewerkt, vond ik het leuk om iets anders te gaan doen. In dit vak stap je als aanjager op bijzondere momenten in samenwerkingsprojecten. Vooral de tijdelijkheid van de opdrachten, de neutraliteit en dus de onpartijdigheid spreken mij aan. Dat is het grote verschil met een rol als bestuurder; dan bekijk je het toch voor een (belangrijk) deel vanuit je eigen organisatie. Als adviseur kijk je in het netwerk vanuit verschillende perspectieven en dat maakt het boeiend.
Ik moet eerlijk zeggen dat het eerste jaar als adviseur hard werken was om het adviesvak eigen te maken. En daarin leer ik nog dagelijks. Het is echt een vak. Die stap was groter dan ik van tevoren bedacht had.”
Samenwerken, wat spreekt jou daarin aan?
“Het boeiende van samenwerken is dat er geen baas is. Met elkaar de modus vinden om het gesprek te voeren en voortgang te boeken. Je moet het waarmaken met een aantal deelnemers, waarbij je weet dat iedere deelnemer een organisatie achter zich heeft staan waar degene mee te dealen heeft. Dat maakt het heel interessant. Vaak is het taai en ingewikkeld en daardoor juist ook spannend.”
Waar haal jij de meeste voldoening uit in je werk?
“Aan het begin van een opdracht samen met klant en een collega puzzelen en uitzoeken wat de precieze vraag is. Daarmee aan de slag gaan; wat inhoudt doorpuzzelen, ontdekken en structureren. Om er vervolgens met de klant een werkend iets van te maken. Ik vind het mooi dat het rapport de weerslag van het traject is in plaats van een losstaand eindproduct.
Omdat ik onafhankelijk ben kan ik vragen stellen die een deelnemer vaak niet kan stellen. Waar kan ik als adviseur toegevoegde waarde bieden? Het is voor mij de combinatie van proces en inhoud en de kennis over het samenwerken. Als het makkelijk is, bellen ze ons niet. En juist daaruit haal ik mijn voldoening.”
Waar liggen volgens jou de grootste uitdagingen in samenwerkingen en dus ook in jouw werk?
“Dat je concrete resultaten moet bereiken in een omgeving of een context met veel verschillende belangen, met veel verschillende taal, ambities en soorten mensen. Hoe creëer je daar – op een soepele, organische manier – beweging in? Het is belangrijk dat de deelnemers van een netwerk ervaren dat ze bezig zijn met de kers op de taart. Dat ze werken aan iets bijzonders, naast hun ‘gewone’ werk. Waar zit de energie, waar zitten de blokkades en hoe maak je die bespreekbaar? Zodat de energie weer kan stromen.”
Waar zit de beperking in jouw werk?
“Het enorm leuke is dat je met een groep mensen een tijdje mag meelopen. De beperking is dat je weer weg moet als hét feitelijk gebeurt. Tuurlijk blijf je soms nog tijdelijk verbonden door coaching, een evaluatie of een moment van sparren, maar je bent geen onderdeel van het systeem. Zodra je dat wel dreigt te worden, moet je echt weg.”
Bonusvraag: wat breng jij mee vanuit jouw bestuurs- en toezichtervaring?
“Ik weet wat er allemaal moet gebeuren als het adviestraject klaar is. Daarom probeer ik zoveel mogelijk rekening te houden met bijvoorbeeld de beschikbare tijd van de bestuurders en hun organisaties. De ambitie moet reëel en haalbaar zijn. Ik denk dat ik me goed kan inleven.”