Goed samenwerken vraagt leren door alle lagen
Sabya van Elswijk werkt aan complexe samenwerkingen in de langdurige zorg en het sociaal domein. Ze is sinds acht jaar actief als adviseur en ruim twee jaar verbonden aan Common Eye. Haar werk draait om leren, ontwikkelen en het betekenisvol maken van samenwerking – niet als gestandaardiseerde aanpak, maar als een proces dat ingebed is in de praktijk. Die fascinatie komt ook tot uiting in haar promotieonderzoek aan de Universiteit van Amsterdam waarin ze onderzoekt hoe samenwerking daadwerkelijk vorm krijgt in de dagelijkse realiteit van de langdurige zorg. We stellen enkele vragen aan haar.
In alles merk je dat Sabya altijd bezig is met leren en ontwikkelen, ook voor haarzelf. Ze is gedreven, onderzoekend, nieuwsgierig en leergierig. Dat blijkt onder meer uit haar opdrachten in verschillende domeinen. “Op die manier stap je uit je comfortzone en stel je meer vragen.” Of uit het feit dat ze promovenda is. Stilstaan of iets vanzelfsprekend aannemen, past niet bij haar.
Maar ze benadrukt ook: “Leren en ontwikkelen zit niet in één persoon. Leren zit in gedragsverandering, in de context, in de cultuur, maar ook in de motivatie.” Wat bedoelt ze daarmee?
Wat leer je van werken in verschillende domeinen?
“Werken in verschillende domeinen dwingt me telkens opnieuw scherp te kijken. In plaats van te vertrouwen op bekende kaders, vraagt het dat ik me afstem op de context, op de taal, en op wat er speelt. Dat maakt mijn werk als adviseur rijk – én leerzaam. Als je bijvoorbeeld in de langdurige zorg én het sociaal domein werkt, zie je hoe hetzelfde maatschappelijke vraagstuk (bijvoorbeeld: goed ouder worden) op verschillende manieren betekenis krijgt en wordt georganiseerd. Dat maakt mij bewust van aannames en helpt samenwerking tussen partijen werkelijk te ondersteunen.”
Waarom is leren en ontwikkelen zo belangrijk in jouw werk?
“Dit thema komt continu terug in mijn werk en heeft ook te maken met mijn eigen mensbeeld. Leren en ontwikkelen zit niet in één persoon. Leren zit in gedragsverandering, in de context, in de cultuur, maar ook in de motivatie; word je voldoende uitgedaagd om te leren? Ik heb veel gehad aan het werk van Manon Ruijters, waarbij je onderzoekend kijkt naar wat helpend kan zijn voor een persoon, een team of voor de organisatie. Ga niet uit van dé normering. Een voorbeeld: waarom komen zorgprofessionals niet naar een training, terwijl het wel een belangrijk onderwerp is? Misschien moet je de training op de werkplek geven, waarna het wel aansluit. Leren en ontwikkelen zijn vaak een oplossing voor dingen die vastzitten binnen een organisatie of tussen organisaties.”
Wat neem jij mee uit je promotieonderzoek in je werk als adviseur?
“Mijn onderzoek gaat over een vaak verwoorde kloof: tussen de wereld van beleid en bestuur en die van de alledaagse praktijk. Ik ben ervan overtuigd dat dit een schijnbare tegenstelling is en daarover gaat mijn onderzoek. Ik onderzoek wat eigenlijk gebeurt tussen die lagen – hoe samenwerking daar vorm krijgt, verandert, en betekenis krijgt. Dat helpt me in mijn werk als adviseur om scherp te kijken: wat speelt zich werkelijk af, op welke niveaus, en hoe zijn ze met elkaar verbonden? Ik probeer altijd te voorkomen dat we samenwerken gaan ‘regelen’ op papier, zonder de praktijk te betrekken Samenwerken speelt zich niet alleen af aan de bestuurstafels maar juist op alle plekken en niveaus in de samenleving. Hoe is daar de samenhang tussen en wat kunnen we ervan leren?”
Wanneer vind jij dat je goed werk levert?
“Deze vraag stel ik mezelf dagelijks en dezelfde houding vind ik ook in de omgeving van Common Eye. Wat doen we nu precies en doen we het goede? Hierover ben ik regelmatig in gesprek met collega’s, onderzoekers en met onze klanten. Zo krijg je samen scherper wat de bedoeling is. Als ik ergens word gevraagd een lezing te geven, is het makkelijk een eenrichtingsverhaal te houden. Ik probeer eerst het vraagstuk te achterhalen en denk graag mee over hoe we mijn bijdrage kunnen inbedden in de beweging die men zelf aan het maken is. Dat betekent soms ook: vertragen, vragen stellen, en samen onderzoeken wat echt nodig is. Een lezing geven of een sessie begeleiden is niet moeilijk op zichzelf, maar wél om het zo te doen dat het iets in beweging zet.”
Waar raakt de adviseur Sabya het mens Sabya?
“Voor mij zijn werk en leven steeds meer met elkaar verweven. De waarden die ik belangrijk vind, zoals zorgzaamheid, aandacht en nieuwsgierigheid, probeer ik zowel in mijn werk als thuis te leven. Dat is niet altijd vanzelf gegaan. Het heeft tijd gekost om in mijn werk werkelijk te gaan staan voor wat ik belangrijk vind. Ik weet nu dat juist daar mijn kracht zit. Het stelt me in staat om ook anderen – collega’s, jongere adviseurs en opdrachtgevers – te ondersteunen in het vinden van hun eigen stem en manier van werken.”