“Samenwerken is twee stappen vooruit en één stap terug”
“Je kunt het werk van netwerkleider of samenwerkingsregisseur niet doen zonder dat je zelf op het spel staat. Het is belangrijk dat jij goed zicht hebt op je kennis, kunde, vaardigheden en patronen en hoe jij reageert als het spannend wordt.” Dit is de essentie van wat gastdocent Joost Voerman brengt in de Leergang Professioneel interveniëren in samenwerkingsverbanden. Joost is organisatie- en leiderschapscoach en bestuurskundige van huis uit. “Als verbinder geef jij, met je hele hebben en houwen, kleur aan de samenwerking.”
Kun je iets vertellen over jouw vakgebied? Wat is het dat jij in de leergang komt doen en brengen?
“Ik begeleid teams en organisaties bij vraagstukken rondom samenwerking en leiderschap. Netwerkleiders moeten omgaan met zeer uiteenlopende partijen met een diversiteit aan rollen en verantwoordelijkheden. Geen enkele samenwerking is hetzelfde en vraagt dan ook steeds iets anders van de netwerkleider. Kennis van je eigen kwaliteiten, patronen en valkuilen is cruciaal. Ik help je meer zicht te krijgen op jouw samenwerkingsprofiel. Hoe geef jij de samenwerking vorm? Wat is jouw samenwerkingsrepertoire? Welke rollen gaan je makkelijk af en welke gaan moeizamer?
Een ander aspect is dat ik aandacht vraag voor de rol van bestuurders in de samenwerking. Mijn ervaring is dat men geneigd is om bestuurders buiten de deur te houden en pasklare oplossingen aan te bieden waarop ze alleen nog ‘ja’ kunnen zeggen. Geef bestuurders een actieve plek én rol in de samenwerking. Bestuurlijke betrokkenheid geeft een samenwerking vleugels.”
Joost begeleidt op dit moment de Nationale Politie, wat in feite ook een samenwerkingsverband is van verschillende eenheden. Daar laat hij juist ook de top van de organisatie meedenken over en meewerken aan het vormgeven van de strategie.
Wat zie je vanuit jouw vakgebied aan dilemma’s bij mensen zoals de deelnemers; professionals in de rol van netwerkregisseur, procesbegeleider of deelnemer aan samenwerkingen?
“Het gaat vaak over complexe vraagstukken. Een valkuil is dat er teveel haast is. Iets is urgent en dus moet het snel. Neem de tijd om het goed te doen. Tijd geeft onder meer de gelegenheid ergens op terug te komen. Dat vraagt om openheid en kwetsbaarheid. Het helpt als je beseft dat je continu werkt aan tijdelijke overeenstemming. Samenwerken is twee stappen vooruit en één stap terug. Dat is niet altijd makkelijk. Hoe ga jij om met druk en tijd? Soms is het omwille van het vraagstuk nodig dat je vertraagt. Ervaar de schoonheid van traagheid.”
“Een ander dilemma is hoe groot je het vraagstuk maakt. We hebben de neiging om alle wensen en verlangens te stapelen. Dan werk je uiteindelijk aan wereldvrede. Dat is te groot. Een goede gedeelde ambitie is liever klein en betekenisvol dan groots en meeslepend. Ik moedig de deelnemers aan om de ambitie zo klein mogelijk te maken. Durf ook regelmatig het bestaansrecht van de samenwerking ter discussie te stellen. Wat was ook alweer de essentie van wat we samen te doen hebben? Je moet ogenschijnlijk tegenstrijdige kwaliteiten kunnen inzetten, bijvoorbeeld kracht en kwetsbaarheid en planmatig werken en flexibiliteit.”
Wat wil je meegeven aan mensen in deze rol?
“Samenwerken is mensenwerk. Je hebt je continu te verhouden tot andere mensen. Als netwerkleider of procesbegeleider moet je bereid zijn een stukje van jezelf te geven. Als jij anderen vraagt om openheid, moet je het zelf ook open zijn. Je hebt een voorbeeldrol. Durf ook twijfel of kwetsbaarheid te laten zien.”
Heb je nog een leuke lees-/kijk- of luister-tip die raakt aan jouw vakgebied?
“Jazeker. Het boek Rijp – impactvol systemisch leiderschap van Barbara Hoogenboom. Hier gaat ook een podcast over. En De tekens verstaan – over plek en ordening als bron in verbindend leiderschap van onder meer Morten Hjort en Wibe Veenbaas. In de leergang vertel ik je waarom.”
Joost Voerman is gastdocent in onze verdiepende Leergang Professioneel interveniëren in samenwerkingsverbanden. Bekijk hier het programma met de data en vraag de brochure aan. Twijfel je of de Leergang iets voor jou is? Overleg dan met hoofddocent Janneke Steijns.