Schaal is een vraagstuk in tijden van verandering
De zorg is volop in beweging en verandering. In het vervolg op de akkoorden IZA, WOZO en GALA, maar zeker ook vanuit eigen motivatie en noodzaak wordt hard gewerkt aan stevige transformatie in zorg, welzijn en ondersteuning. Al deze plannen en initiatieven vragen veel energie en inzet van betrokken professionals en bestuurders. Er ontstaan veel (nieuwe) ‘samenwerkingstafels’ waar deze vraagstukken aan de orde komen. Soms sluit het mooi aan op beweging die er al was; soms richten we er iets nieuws voor op. En af en toe doorkruist het bestaande afbakeningen en organiseerplatforms. Dit gaat over schaal en meerschaligheid.
De vraagstukken op de samenwerkingstafels kennen veel invalshoeken. Eén daarvan is de schaal waarop we dingen organiseren en aanpakken. Doen we het als organisaties afzonderlijk? Doen we het samen in de regio? En wat is die regio dan? Schaal doet ertoe en is als thema niet meer weg te denken van bestuurlijke tafels.
Wilfrid geeft een voorbeeld: “Eerder hadden we een bijeenkomst waar schaalfrictie een belangrijke rol speelde. We hebben in een overzichtelijke regio met de betrokken partners in de ouderenzorg (VVT partijen, huisartsen, ziekenhuis, gemeente, sociaal domein) enkele kaarten gemaakt. Een kaart met de eigen werkgebieden ingetekend, een kaart met alle gerelateerde samenwerkingsverbanden met hun regioafbakening, waaronder een nieuw initiatief in verband met IZA en WOZO. Er was geen overlap te vinden; allemaal verschillende schaalperspectieven.”
Een meer open netwerk vraagt om andere governance
Wilfrid vervolgt: “Al onderzoekend kwam er meer lijn in; iedere partij gaf aan hoe ze kijken naar het vraagstuk en wat voor die partij zelf belangrijk is. In het gesprek kwamen regio-overwegingen en organisatie-overwegingen samen. Deze werden uitgesproken en gedeeld. Het resultaat: een gemeenschappelijke visie hoe we de regionale samenwerking op lange termijn vormgeven. Qua inhoud, geografisch en qua partners. Met daarbij als belangrijke overweging: we gaan van een overzichtelijke samenwerkingstafel met een programma naar een meer open netwerk. En dat gaat om andere governance vragen.”
In dit gesprek hielpen de overwegingen die we eerder achterhaalden door onderzoek met Vilans. In het afgelopen jaar deden Vilans en Common Eye samen onderzoek naar dit thema: wanneer en hoe doet schaal er eigenlijk toe? Hoe gaan bestuurders om met dit vraagstuk? Waar kijken zij naar en wat zijn hun afwegingen?
“We voerden gesprekken en kwamen op basis daarvan tot enkele inzichten die we delen in de publicatie ‘Overwegingen en dilemma’s over schaal en meerschaligheid’. We delen daarin de opgehaalde kennis en voorzien die ook van enkele praktische handreikingen hoe je met dit vraagstuk in praktijk kan omgaan.”
Wil je meer weten over dit onderwerp? Download de publicatie of neem contact op met Ben of Wilfrid.