De inhoud van dit artikel komt uit het essay 'co-creëren in het toezichtsdomein', mede geschreven door Common Eye adviseurs Edwin Kaats en Esther Klaster. Het essay bevat elementen die breder toepasbaar en interessant zijn dan alleen voor inspecties.
Technologie en technologische ontwikkelingen beïnvloeden de wereld waarop wij toezicht houden (denk bijvoorbeeld aan de toetreding van niet-traditionele, ‘disruptieve’ spelers op voorheen traditionele markten, zoals Airbnb, Uber en techbedrijven die de autobranche betreden). Daarmee samenhangend is er in toenemende mate sprake van digitalisering, waardoor er steeds meer informatie-uitwisseling plaatsvindt, onder meer via sociale media. Dit heeft als resultaat dat we steeds meer leven in een netwerkmaatschappij, waar bij (informele) netwerken een grote rol spelen in het dagelijks leven van burgers en bedrijven. Ook de emancipatie van burgers en bedrijven hangt hiermee samen: burgers en bedrijven worden mondiger, stellen hogere eisen aan de kwaliteit, snelheid, eenduidigheid, veiligheid en mate van integraliteit/afstemming van (publieke) dienstverlening en accepteren niet klakkeloos gezag.
We zien inhoudelijk complexe vraagstukken die door geen enkele partij alleen opgelost kunnen worden en waarvoor partijen elkaar dus opzoeken en met elkaar een complexer speelveld creëren. De behoefte aan samenwerking gaat hand in hand met de neiging van bedrijven en organisaties om zich steeds meer te gaan specialiseren: hierdoor ontstaat meer behoefte aan samenwerking aan de randen van de organisatie en over organisatiegrenzen heen.
Waarom co-creatie?
De ontwikkelingen die we hebben geschetst hebben één grote, gemene deler: een toegenomen complexiteit. Het oplossen van complexe problematiek kan versneld worden door het bijeenbrengen van verschillende perspectieven, kennis en creatieve inzichten. Dat kan ook de effectiviteit van de oplossing vergroten. Deze perspectieven, creativiteit en kennis moet bij alle partijen samen verwacht worden, en niet enkel bij de regelgever of de toezichthouder. Een belangrijke meerwaarde van co-creatie is dat co-creatie zich toespitst op het zo helder en volledig mogelijk krijgen van de context van een vraagstuk. Hiermee kan co-creatie bijdragen aan het overzien dan wel het completeren van de contextuele omgeving.
Wat is co-creatie?
Co-creatie vindt zijn oorsprong in de private sector, in het bijzonder binnen de industriële sector. Hier werd co-creatie primair ingezet als methode om de klant of eindgebruiker op betrekken in een productontwikkelingsproces. Binnen de context van de private sector isco-creatie dan ook gedefinieerd als: “Het gezamenlijk ontwikkelen van toegevoegde waardedoor het bedrijf en klanten” (Prahalad & Ramaswamy, 2004).
Co-creatie is hiermee dus een vorm van samenwerking, maar niet iedere samenwerking kan zich een co-creatie noemen. Wanneer wij het hebben over co-creatie dan doelen wij expliciet op samenwerkingsprocessen waarbij wordt toegewerkt naar een gezamenlijk product (dit kan een proces, een instrument of een leidraad zijn) met actieve betrokkenheid van eindgebruikers. Eindgebruikers zijn in dezen ondertoezichtgestelden zelf, hun branche- of beroepsvertegenwoordigers, en/of hun klanten/burgers.
De toegevoegde waarde van co-creatie
De samenstelling van de tafel en de rol die stakeholders toebedeeld krijgen, maken dat je niet van tevoren weet wat de uitkomst of oplossing zal zijn. Oftewel: doordat je samen een co-creatieproces doorloopt zijn de uitkomsten van te voren niet bepaald. Dat maakt het onzeker, maar zorgt er ook voor dat de uitkomsten gedragen worden door alle betrokken partijen. Dat vergroot de kans dat de betrokken partijen zich committeren aan de uitkomst en bereidheid zijn tot concrete actie. In de literatuur worden diverse doelen en beoogde opbrengsten van co-creatieprocessen geschetst, waaronder het:
- verhogen van de kwaliteit van besluiten, diensten of producten
- stimuleren en realiseren (radicale) innovaties: nieuwe diensten of producten
- realiseren van maatwerk en meer gedifferentieerde diensten
- verbeteren van de toegang tot diensten of producten
- verkrijgen van een optimale informatiepositie
- realiseren van een hogere klanttevredenheid
- creëren van draagvlak, commitment en eigenaarschap
- verlagen van kosten.
Download het essay
Wil je meer weten over hoe co-creatie van waarde kan zijn in samenwerkingsverbanden? Download het essay via deze link.
Het essay gaat dieper in op de volgende onderwerpen:
- Wat is co-creatie?
- Wat levert co-creatie op?
- Wat is de juiste aanpak?