Wie zijn toch de mensen achter ons bureau? Ditmaal stellen we een aantal vragen aan Sophie van der Spek, sinds 2020 werkzaam bij Common Eye. Gevormd in de wereld van de kunsten, film- en muziekwetenschap, ziet Sophie duidelijke parallellen tussen muziek en samenwerken. Zowel in haar werk als in de muziek houdt ze zich bezig met de vraag hoe je samen iets moois kunt creëren. “Het begint met luisteren naar elkaar. Vanuit de bereidheid om naar een ander te luisteren, kun je afstemmen op de gevoelens die spelen”, vertelt Sophie.
Circa 10 jaar zit Sophie in het adviesvak. Ze is vooral actief in het sociaal domein. “In deze sector gaat het echt over ons als mensen”, vertelt ze. “Hoe we er voor elkaar kunnen zijn en hoe we dat samen organiseren. Ik zie veel mensen vastlopen in het systeem en dat gaat me aan het hart. Het doet pijn dat we zo graag willen bijdragen aan het leven van mensen die het zwaar hebben, maar dat vaak elke aanpak of elk programma maar één puzzelstuk in handen heeft. De realiteit is dat we elkaar nodig hebben om steeds een stapje verder te komen, en dat is zoeken. Ik breng graag energie en richting in die zoektocht.”
De gemene deler in haar werk is mét de opdrachtgever een ambitie bereiken. Sophie zet mensen aan het denken vanuit haar enthousiaste nieuwsgierigheid naar de opgave. Soms in één dag, bijvoorbeeld als dagvoorzitter. Maar vaker in de rol van procesbegeleider om met de betrokkenen stappen te zetten van ideeën naar een gezamenlijke ambitie.”
Wat spreekt jou aan in samenwerken?
“De energie die je krijgt als je met mensen iets tot stand brengt. In je eentje is het overzichtelijk en veilig. In een samenwerking gebeurt altijd wel iets omdat niemand hetzelfde is. Mijn streven is dat we de verschillen tussen mensen goed benutten. Elke stem heeft waarde, brengt een eigen perspectief in. Lukt het om die perspectieven bij elkaar te brengen, dan kun je samen iets creëren dat je nooit alleen had gekund. Soms gaat dat in een goede flow en soms is het heel moeilijk, omdat het ook kwetsbaarheid vraagt. Maar hoe dan ook: je hoeft het niet alleen te doen. Hier zie ik een parallel tussen het samenwerken en ‘de inhoud’ van de opgaven in het sociaal domein.”
Waar sta jij voor in je werk als adviseur?
“Elk vraagstuk bekijk ik vanuit diegenen voor wie we het doen: mensen die ondersteuning, hulp of zorg nodig hebben. Wat hebben zij aan ons werk? Maar ook: hoe kunnen we hun ervaring en kennis benutten in de samenwerking? In het verhaal van de mensen om wie het gaat vind je een schat aan informatie. Mijn ervaring is dat in die informatie de sleutel ligt om als samenwerkende organisaties werkelijk impact te kunnen maken. In ons vak zie je dat we ons vooral richten op de georganiseerde wereld, op de professionals en de bestuurders die verantwoordelijk zijn voor de werking van het systeem. Maar het systeem is groter dan de organisaties. Het systeem is de hele samenleving. Ik vraag me steeds vaker af of het niet meer impact heeft om de focus te leggen op de samenwerking tussen mensen onderling. Hoe kunnen we elkaar als mensen helpen als we er ruimte en aandacht voor zouden organiseren?”
Waar liggen volgens jou de grootste uitdagingen in samenwerkingen?
“Het boven tafel krijgen van de pijn rond een maatschappelijke opgave, de emotie. Voor mij ligt daar de parallel met muziek. Muziek raakt als het emotie oproept. Daarvoor moet je gevoel in de muziek leggen. In een samenwerking is dat ook zo. We moeten ervoor waken dat we blijven hangen in de ratio. Dat zie je vaak bij complexe problemen. We willen ergens vat op krijgen, en dan maken we een analytisch overzicht van wat er gebeurt. Maar alleen als het een verhaal is met gevoel, wat duidelijk maakt waaróm het zo belangrijk is om actie te ondernemen, dan gaat het leven en is verandering mogelijk. We kunnen meer doen met ons gevoel, ook om meer begrip te krijgen voor elkaars standpunten. De onderstroom geeft inzicht in de gevoelens onder tafel. De opleiding groepsdynamiek die ik heb gevolgd heeft mij hierin opnieuw bevestigd.”
“Elk vraagstuk bekijk ik vanuit diegenen voor wie we het doen: mensen
die ondersteuning, hulp of zorg nodig hebben”
Kun je iets vertellen over het belang van communicatie binnen een samenwerking?
“Taal is enorm belangrijk. Een woord kan het verschil maken of je harder gaat lopen voor iets, of er geen zin in hebt. Neem bijvoorbeeld de woorden ‘ontwikkelbijeenkomst’ of ‘vergadering’… Waar ga jij liever naartoe? Soms is nieuwe taal of een nieuw verhaal nodig om verder te komen. Ik ben er trots op dat we in een opdracht voor de VNG zijn uitgekomen op drie grootste opgaven van het sociaal domein die in samenhang moeten worden opgepakt: het herstellen van bestaanszekerheid, het vergroten van kansengelijkheid en het makkelijker maken van gezond leven. Die opgaven zijn door tientallen gemeenten overgenomen om richting te bepalen in hun lokale beleid.”
Ook hier legt Sophie weer een link naar de muziek. Ze wijst erop dat veel begrippen over succesvol samenwerken verwijzen naar de muziek. Denk aan een akkoord, een programma, resoneren en samenspel. Sophie werkt er graag aan mee dat meer samenwerkingen gaan ‘grooven’. “Er zijn heldere voorwaarden waar je naar kunt streven voor een goede samenwerking. Ik zou willen dat veel meer mensen hier inzicht in hebben. In die zin voel ik me een soort ambassadeur van het gedachtegoed van Common Eye.”
Vertel iets over jezelf wat (bijna) niemand weet.
“Veel mensen weten denk ik wel dat ik met veel plezier vioolspeel. Naast viool speel ik ook altviool en sinds kort piano. En ik zing graag de tweede stem. Ik hoef niet zozeer de eerste viool te spelen, ook niet in mijn werk. Iets buiten de muziek? Ik ben toerfietser. Drie maanden lang heb ik door Europa gefietst, door de Alpen naar de Balkan. Met dezelfde fiets ga ik nu regelmatig naar kantoor.”
Meer weten over Sophie? Lees dan dit interview met haar.