Ook de adviseurs van Common Eye laten zich inspireren. Deze keer tijdens een studiereis naar Berlijn. In een tweetal blogs delen we de inzichten die we hier hebben opgedaan.
In deze blog komen de inzichten over ecosystemen aan bod die collega Tibor van Bekkum heeft opgedaan bij de presentatie van Vitória Dias en Florin-Catalin Chici. Hier kregen we een inkijkje in het functioneren van Silicon Allee, de Duitse variant van Silicon Valley, met de ambitie haar Europese tegenhanger te worden. Zij creëren maatschappelijke waarde én waarde voor individuele partijen door te functioneren als een ecosysteem.
Wat kenmerkt een ecosysteem?
Voordat we dieper ingaan op de inzichten die we tijdens de studiereis hebben opgedaan, is het van belang om te weten waar we het over hebben als we over ecosystemen praten. Hoewel ecosystemen in allerlei soorten en maten komen, is er een aantal gemeenschappelijke kenmerken te benoemen:
- Ecosystemen bestaan uit een verzameling van heterogene, economisch zelfstandige partijen, waarbij de rollen van die partijen ten opzichte van elkaar niet op voorhand zijn bepaald. Die rollen kristalliseren zich uit in interactie.
- Centraal in het functioneren van ecosystemen staat de output van het ecosysteem: het resultaat van het samenspel tussen partijen. Denk aan de ontwikkeling van nieuwe businessmodellen (Silicon Valley), de verduurzaming van ons energiesysteem, of bijvoorbeeld of de aanpak van schuldenproblematiek.
- Partijen in een ecosysteem zijn wederzijds afhankelijk van elkaar voor het creëren van de output van het systeem. Die afhankelijkheid kan economisch, technologisch of cognitief zijn.
- Ecosystemen leunen sterk op een niet-contractuele governance. In plaats van formele relatie-specifieke contracten tussen individuele partijen (zoals in een leverancier-afnemer relatie), wordt de interactie tussen de partijen in het ecosysteem gereguleerd op basis van meer generieke coördinatiemechanismen. Denk aan een gemeenschappelijke software architectuur, een gemeenschappelijke set van spelregels of bijvoorbeeld marktdynamiek.
Samengevat kan je dus zeggen dat ecosystemen netwerken van partijen zijn die niet centraal gestuurd worden en door hun onderlinge interactie en samenwerking waarde op systeemniveau creëren.
Inzicht 1: Vitale ecosystemen zijn aantrekkelijke ecosystemen
De vitaliteit van het ecosysteem wordt onder andere bepaald door de variëteit van deelnemers en de mate waarin het deelnemerspeelveld kan veranderen. Variëteit brengt verschillende perspectieven en competenties in het ecosysteem en die zijn een voorwaarde voor vernieuwende oplossingen. Veranderingen van samenstelling in het ecosysteem vergroot het adaptief vermogen. Het maakt dat ecosystemen zich makkelijker aan kunnen passen aan verandering en zo een duurzaam bestaansrecht hebben.
Ecosystemen zijn dus afhankelijk van de inbreng van individuele partijen. Daarmee is de aantrekkelijkheid van het ecosysteem voor individuele partijen een cruciale schakel in het bouwen van een vitaal ecosysteem. Iedere deelnemers zal zich op een moment min of meer bewust afvragen: wil ik hier onderdeel van zijn? Weegt wat ik breng op tegen wat ik er kan halen?
Inzicht 2: Aantrekkelijke ecosystemen bieden een variëteit aan 'benefits'
Omdat de gemeenschappelijk output een centrale rol speelt in het ecosysteem, kan gemakkelijk het idee ontstaan dat het díe output is die partijen motiveert deel te nemen aan het samenspel. En daar ontstond een interessant inzicht in Berlijn. Zowel binnen het ecosysteem van The School of Design Thinking als binnen het ecosysteem van Silicon Allee zagen we dat het ecosysteem meerdere motiverende benefits biedt die deelname aan het ecosysteem voor individuele partijen aantrekkelijk maakt. En als er meerdere redenen zijn om deel te nemen, dan maakt dat het ecosysteem minder kwetsbaar.
Zo biedt de School of Design Thinking aan organisaties teams van studenten die via design thinking nieuwe perspectieven en oplossingen proberen te ontwikkelen voor vraagstukken waar zij zelf niet uit komen. Organisaties betalen hiervoor, maar de waarde van het ecosysteem voor een deelnemende organisatie reikt veel verder dan het nieuwe perspectief of oplossing. Deel zijn van het ecosysteem biedt ook de mogelijkheid de methodologie van design thinking te leren kennen, in contact te komen met de slimste meisjes en jongetjes van de klas, nieuwe partners te vinden met gemeenschappelijke uitdagingen of ambities of, bijvoorbeeld, je eigen mensen op te leiden in design thinking door hen deel te laten nemen aan het programma.
Iets vergelijkbaars zien we bij Silicon Allee. Het ecosysteem is erop gericht startende ondernemers 12 maanden lang te helpen met het ontwikkelen van hun propositie en ondernemerschap. De reden om deel te willen nemen zit niet enkel in de begeleiding die binnen het ecosysteem geboden wordt, maar ook de toegang tot investeerders, de mogelijkheid te leren van andere ondernemers, onderdeel te zijn van een community waarin duurzaamheid centraal staat, zicht te krijgen op de nieuwste ontwikkelingen en, bijvoorbeeld, onderdeel te zijn van een community waarin zich vroege investeringskansen aandienen als je zelf eenmaal enig vermogen hebt opgebouwd.
Een ecosysteem dat rijk aan waarde is, heeft een goed fundament voor een duurzaam bestaan.
Eens verder praten over dit onderwerp of heb je zelf een vraagstuk op het gebied van ecosystemen?
Neem contact op met Tibor van Bekkum.
Hij denkt graag met je mee!
