Geen enkele organisatie kan de grote private en publieke vraagstukken van deze tijd alleen oplossen. Of het nu gaat om onderwijs, innovatie, goede zorg, economische ontwikkeling, maatschappelijke vraagstukken, duurzaamheid of openbare orde en veiligheid; samenwerking is bij veel organisaties de bestuurlijke agenda gaan bepalen. Maar waarom is samenwerken zo belangrijk?
Samen kun je die dingen bereiken die voor individuele organisaties ondenkbaar of onmogelijk zijn. Goede samenwerking is nodig, maar zeker niet vanzelfsprekend. In dit artikel gaan we terug naar de basis en beantwoorden we de kernvraag: wat is samenwerken? Verder behandelen we de belangrijkste aspecten van samenwerken.
Waarom samenwerken
‘Een samenwerking is kansrijk als mensen en organisaties zich met elkaar weten te verbinden in een betekenisgevend proces dat recht doet aan de belangen en gericht is op een betekenisvolle ambitie. Het is de grote opgave om daarvoor de juiste condities te scheppen’.
Samenwerken doe je niet (altijd) zomaar. Het moet iets opleveren. Wat samenwerking oplevert, kan verschillen per samenwerkingsverband en per partij die betrokken is bij dat samenwerkingsverband.
Samenwerking definitie
Wij omschrijven samenwerking als het organiseren tussen organisaties. In essentie gaat om het aangaan van verbindingen: verbindingen tussen organisaties, verbindingen tussen mensen, verbindingen tussen gemeenschappen, verbindingen met de wereld waarin wij leven. Onze insteek is die van samenwerking tussen organisaties, waarbij de samenwerking tussen individuen zeker relevant is, want uiteindelijk gaat het altijd om samenwerken tussen mensen.
Het belang van samenwerken
Je werkt over het algemeen samen omdat je samen iets kunt bereiken of realiseren wat ieder van de partijen alleen niet kan bereiken. Bijvoorbeeld omdat je te klein bent om een concurrerend product of dienst te leveren, of omdat je behoefte hebt aan bepaalde kennis, innovaties of middelen die een andere partij kan inbrengen. Om continuïteit te waarborgen, is het nodig dat je je als organisatie blijft ontwikkelen en blijft leren. Je kunt vaak beter samen leren dan wanneer ieder in zijn eigen context blijft denken en werken. Juist van partijen met een andere achtergrond en denkwereld kun je veel leren. En tot slot vraagt ook de buitenwereld dat je zaken op elkaar afstemt. Niet ‘de klant van het kastje naar de muur sturen’ maar ‘naar één loket’. Of het nu gaat om zorg, openbare orde, jeugd, maar ook in de financiële dienstverlening of in een winkelgebied; de klant, burger en client verwacht samenhang en afgestemde dienstverlening.
Samenwerken, hoe doe je dat?
Een belangrijke vraag waar je altijd mee te maken hebt in samenwerkingsverbanden is: hoe pak je het aan? De uitdaging van ieder samenwerkingsverband is om samen meer te bereiken dan iedere partij alleen zou kunnen. Dat vraagt van partijen dat ze oprechte interesse hebben in de ander én dat ze hun diversiteit en verschillen constructief maken. Daarvoor moeten partijen in staat zijn een deel van hun autonomie op te geven, in het vertrouwen dat ze er gezamenlijk meer voor terug krijgen. Dat is lastig, als je het gevoel hebt dat je elkaar niet echt begrijpt en dat je het eigenlijk over verschillende dingen hebt. Spraakverwarring en schijnsamenwerking tussen partijen zijn de grootste uitdagingen voor een succesvolle samenwerking.
Succesvol samenwerken is een taai proces dat je niet los kan zien van de strategische context waarin de betrokken partijen zich begeven. Het Common Eye-model helpt hierbij. Dit model biedt handvatten om tot actie over te gaan op die plekken waar het nodig is. Het is de bril om de complexiteit van samenwerkingsvraagstukken te doorzien.
In deze video geven wij in op de aanpak van een samenwerking aan de hand van het Common Eye-model.
Succesvol samenwerken
Het Common Eye model is een hulpmiddel voor succesvol samenwerken. Succesvol samenwerken is niet makkelijk. Partijen die met elkaar samenwerken hebben vaak verschillende achtergronden, belangen en ideeën. Juist door die verschillen willen ze graag samenwerken. Diezelfde verschillen betekenen echter ook dat ze zich moeten inspannen om elkaar te begrijpen en spraakverwarring te voorkomen. De conversatie op gang brengen en houden is daarom een belangrijke vaardigheid in samenwerkingsprocessen, die echter niet vanzelfsprekend aanwezig is. Hoe werken partijen goed met elkaar samen? Lees er meer over in het artikel ‘Succesvol samenwerken: hoe werkt dat?‘
Samenwerken en overleggen
Een goede communicatie tussen organisaties is cruciaal voor het vertrouwen binnen een samenwerking. Vertrouwen is echter niet vanzelfsprekend. Sterker nog: zeker in het begin van de samenwerking ben je vaak waakzaam. Bouwen aan vertrouwen werkt niet door steeds te herhalen dat je elkaar vertrouwt, maar wel door genoeg tijd met elkaar door te brengen, affectie te tonen en door in te zetten op daadwerkelijke interactie.
Interactie, elkaar regelmatig ontmoeten, zorgt dat je informatie kunt delen met elkaar. Affectie, elkaar écht leren kennen, draagt bij aan de motivatie voor goede onderlinge verhoudingen. Tijd ten slotte zorgt voor gezamenlijke ervaringen waardoor je elkaar leert kennen en ziet hoe de ander omgaat met gedeelde informatie. Om deze gezamenlijke ervaringen te verzamelen en zo een goed beeld van elkaar te krijgen, zijn meerdere momenten van interactie nodig. In ons artikel ‘Samenwerking en communicatie’ gaan praten we over het belang van de juiste communicatie in samenwerking.
Duidelijke afspraken maken aan de start van de samenwerking
Wanneer je op weg bent naar een goede kickstart van je samenwerking is het niet alleen van belang de ‘waarom’, ‘wie’, ‘wat’, ‘hoe’-vragen te beantwoorden, maar moet je je ook buigen over de vraag wat de samenwerking moet opleveren. Formuleer zo concreet mogelijk welk effect je met elkaar wilt bereiken.
Je kunt de effecten zowel op kwantitatief als op kwalitatief niveau vaststellen. Vragen die spelen bij kwalitatieve effecten: als we over een jaar terugkijken, wanneer is het dan voor alle partners een succes? Heeft de samenwerking tot nieuwe ideeën en/of kennis geleid? Is het vertrouwen gegroeid? Vragen die focussen op kwantitatieve effecten zijn: zijn de serviceafspraken nageleefd? Was het nieuwe product een succes? Hoeveel heeft het financieel opgebracht? We schreven erover in ons artikel: ‘Afspraken maken binnen samenwerking’.
Welke samenwerkingsvormen zijn er?
Wanneer je op weg bent naar een goede kickstart van je samenwerking is het niet alleen van belang de ‘waarom’, ‘wie’, ‘wat’, ‘hoe’-vragen te beantwoorden, maar moet je je ook buigen over de vraag wat de samenwerking moet opleveren. Formuleer zo concreet mogelijk welk effect je met elkaar wilt bereiken.
Je kunt de effecten zowel op kwantitatief als op kwalitatief niveau vaststellen. Vragen die spelen bij kwalitatieve effecten: als we over een jaar terugkijken, wanneer is het dan voor alle partners een succes? Heeft de samenwerking tot nieuwe ideeën en/of kennis geleid? Is het vertrouwen gegroeid? Vragen die focussen op kwantitatieve effecten zijn: zijn de serviceafspraken nageleefd? Was het nieuwe product een succes? Hoeveel heeft het financieel opgebracht? We schreven erover in ons artikel: ‘Afspraken maken binnen samenwerking’.
Wil je eens sparren over jouw samenwerkingsvraagstuk? Neem contact met ons op.
